نمیدانم تا به حال درخت نخل را از نزدیک دیده اید و در فصل بهار بوی طاره های(میوه اولیه نخل - طارونه ) تازه نخل را استشمام کرده اید یا نه . آیا تا به حال در فصل خرماپزون (دوره زمانی که گرما در اوج خود در مناطق خرماخیز ظاهر می شود ) در مناطق خرماخیز حضور داشته اید ؟ آیا تا به حال بالا رفتن از نخل ۵ یا ۶ متری را تجربه کرده اید ؟ در منطقه ما افراد ماهری وجود دارند که با استفاده از پرونگ (چند رشته طناب  که برای بالا رفتن از درخت به صورتی خاص بافته می شود ) از تنگ (تنه) بلند نخل ها بالا می روند و محصولات نخل را برداشت می کنند . این افراد هنگام بالا رفتن ماتکو (یک نوع سبد مخصوص ) که از پیش نخل (برگ درخت نخل) ساخته می شود را با خود می برند تا محصولات برداشتی را در آن قرار دهند . آیا تا به حال خرما و یا خرک (خارک) را از پنگ (خوشه های خرما) جدا کرده اید ؟
اگر درخت نخل ، طاره ، خرک ، پنگ ، پرونگ و ماتکو را ندیده باشید حتما خرما را دیده اید و از خوردن آن لذت برده اید .
با آغاز فصل رطب شدن خارک ها تصمیم گرفتم که برای شما اطلاعاتی از درخت نخل که تقریبا در حیاط همه ی ما جنوبی ها یافت می شود بیاورم . سعی کردم به ساده ترین شکل ممکن این اطلاعات را در اختیار شما دوستان قرار دهم . در ادامه مطلب با من همراه شوید تا زیبایی هایی از این درخت بهشتی را با هم به تماشا بنشینیم .

                                          

طارونه (طاره) نخل اولین میوه ی درخت نخل می باشد . این طاره ها بعد از چند روز سبز رنگ می شوند که به ان چاقالی (خلالو) می گویند .

                                          

چاقالی (خلالو) سبز با فرارسیدن فصل گرما کم کم تغییر رنگ داده و بسته به نوع نخل به رنگ های مختلف قرمز ، زرد تبدیل می شود . به این میوه های زرد و سبز رنگ درخت نخل خارک (خرک) می گویند .

                                          

خوشه های خارک (پنگ) را در تصویر می بینید که از درخت نخل آویزان هستند . تعداد خوشه های نخل (پنگ) هر نخل بسته به سن و نوع نخل متفاوت است .

        

با آغاز فصل گرما خارک ها کم کم شروع به رطب شدن می کنند . بسیاری از مردم وقتی که خارک در مرحله بالا به سر میبرد یعنی نیمه ای از آن به رطب تبدیل شده را برداشت کرده و استفاده می کنند . ما در اصطلاح محلی به آن دمپاز (دمپز) می گوییم . در تصویر انواع دمپزهای نخل های مختلف را مشاهده  می کنید .

         

                                                  

خیلی ها فکر می کنند که رطب همان خرماست ، ولی این دو تفاوت زیادی با هم دارند . آفتاب داغ مناطق گرمسیری باعث می شود که خارک بعد از مدتی تیره و آبدار شود که به آن رطب می گویند .

                                          

بعد از تبدیل به رطب شدن خارک ها ، باید بیست روز رطب ها بر روی خوشه های درخت نخل نگهداشته شوند تا وقتی که تقریبا نیمه خشک شوند که به این رطب نیمه خشک خرما می گویند . از اینجا تفاوت رطب و خرما مشخص می شود .    

                                         
در این تصویر خارهای روی ساقه درخت نخل را مشاهده می کنید . در منطقه ما به واژه ساقه در اصطلاح محلی گرد می گویند . از ساقه های بلند و محکم درخت نخل در موارد زیادی استفاده می شود .

                                          

برگ های (پیش) همیشه سبز درخت نخل را در تصویر مشاهده می کنید . این برگ ها مثل برگ درخت کاج نوکی سوزنی شکل دارد و بخاطر ذخیره کردن آب در آن همیشه سبز رنگ هستند .

در حال حاضر بخش زیادی از خرمای استان‌های بوشهر ، فارس و خوزستان به  کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس و اروپا صادر می‌شود. به طور مثال فقط از بوشهر سالانه 50 هزار تن خرما به خارج صادر می‌شود .

پ ن : اصطلاحاتی که در متن بالا به رنگ متفاوت نوشته ام ، اصطلاح محلی واژگان درون پرانتز ، در منطقه ما می باشد .

نوشته شده در ۱۳۸۹/۰۵/۰۳ساعت 13:47 توسط خانم معلم بندری| |